Để triển khai thực hiện bộ tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp tổ chức nhiều Hội nghị, Hội thảo chuyên đề để phổ biến, hướng dẫn, tiếp thu ý kiến xây dựng, triển khai thực hiện các tiêu chí liên quan đến lĩnh vực tài nguyên và môi trường trong xây dựng nông thôn mới.
Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo Tổng cục Môi trường với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường đã và đang hoàn thiện, đồng bộ hóa các biện pháp bảo vệ môi trường nói chung và khu vực nông thôn, làng nghề nói riêng; triển khai nhiều hoạt động nhằm tăng cường hiệu quả công tác bảo vệ môi trường nông thôn, làng nghề. Đặc biệt, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhằm cải thiện chất lượng môi trường tại các khu vực nông thôn.
Công tác bảo vệ môi trường nông thôn đã có bước đột phá lớn, nhất là vấn đề xử lý rác thải khu dân cư và cải tạo cảnh quan nông thôn xanh – sạch – đẹp. Nhận thức được tầm quan trọng trong xử lý môi trường và cải tạo cảnh quan nông thôn, nhiều địa phương đã ưu tiên bố trí nguồn lực cũng như tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt xử lý ô nhiễm môi trường và cải tạo cảnh quan nông thôn.
Đến nay, đã có trên 38 tỉnh, thành phố ban hành kế hoạch xử lý rác thải tập trung ở nông thôn, trong đó có nhiều địa phương triển khai trên phạm vi toàn tỉnh (Nam Định, Hà Nội, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Đồng Nai,…); toàn bộ 13 tỉnh của vùng ĐBSCL đã lập và phê duyệt quy hoạch quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn. Cả nước có 3.210 xã và 19,5 nghìn thôn có hệ thống thoát nước thải sinh hoạt (chiếm 35,8% tổng số xã và 24,4% tổng số thôn). Rác thải trên địa bàn nông thôn cũng đã được các địa phương đẩy mạnh thu gom, xử lý, từng bước giảm thiểu đáng kể tình trạng ô nhiễm môi trường. Một số địa phương chủ động có quy định tuỳ theo điều kiện từng xã thành lập tổ dịch vụ thu gom rác thải hoặc sử dụng dịch vụ thu gom sẵn có trên địa bàn. Quy định này cũng tạo điều kiện mở cho các địa phương hình thành mạng lưới thu gom chất thải và duy trì hoạt động hiệu quả. Tỷ lệ xã có thu gom rác thải sinh hoạt tăng từ 44,1% năm 2011 lên 63,5% hiện nay; tỷ lệ thôn có thu gom rác thải sinh hoạt tăng từ 25,8% lên 47,3%. Tỉnh Đồng Nai, lượng CTR sinh hoạt thu gom, xử lý khoảng 1.838 tấn/ngày, đạt tỷ lệ 98,1%(cao nhất trên cả nước); tỷ lệ chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt chỉ còn 43% (thấp nhất trong cả nước).
Công tác thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật được đặc biệt quan tâm. Nhiều địa phương đã hình thành và vận hành hiệu quả mạng lưới các tổ/đội, có sự phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật(điển hình như Tập đoàn Lộc Trời tại các tỉnh ĐBSCL có chính sách ưu đãi, khuyến khích người dân nộp lại bao bì thuốc BVTV). Chương trình “cùng nông dân bảo vệ môi trường” đã thực hiện đồng loạt tại các tỉnh, thành phố phía Nam (từ Ninh Thuận đến Cà Mau), đã thu gom được khoảng 12.260 kg bao bì thuốc bảo vệ thực vật các loại đã qua sử dụng và vận chuyển về nhà máy tiêu hủy an toàn với 50 doanh nghiệp kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật đồng hành cùng chương trình, mang lại hiệu quả thiết thực. Tỷ lệ xã có điểm thu gom thuốc bảo vệ thực vật cả nước đạt 21,0%.
Ô nhiễm của các làng nghề từng bước được khắc phục. Nhiều địa phương đã chỉ đạo quyết liệt việc xây dựng “phương án bảo vệ môi trường làng nghề” (theo quy định của Nghị định số 19/2015/NĐ-CP của Chính phủ). Các khu công nghiệp, cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải/rác thải; số làng nghề ô nhiễm nghiêm trọng giảm mạnh (được xử lý, đóng cửa…). Đến nay, tỷ lệ làng nghề có thu gom nước thải tập trung chiếm 27,6% tổng số làng nghề có nước thải công nghiệp; trong đó tỷ lệ làng nghề có nước thải xử lý tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường chiếm 16,1%; tỷ lệ làng nghề có điểm thu gom chất thải rắn công nghiệp chiếm 20,9% tổng số làng nghề có chất thải rắn công nghiệp.
Theo Monre.gov.vn