Xây dựng niềm tin với nhà đầu tư trái phiếu xanh

* Tiềm năng thị trường trái phiếu xanh

Kể từ năm 2007, khi Ngân hàng Đầu tư Châu Âu phát hành Trái phiếu Nâng cao Nhận thức về Khí hậu đầu tiên trên thế giới, trái phiếu xanh đã huy động được hơn 2 nghìn tỷ USD tài trợ. Dù vậy, trái phiếu xanh hiện chiếm chưa đến 3% lượng trái phiếu phát hành trên thị trường toàn cầu. Thị trường trái phiếu xanh còn nhiều tiềm năng để phát triển.

Việc các nhà đầu tư và cơ quan quản lý ngày càng giám sát chặt chẽ các sản phẩm tài chính xanh khiến việc xem xét độ tin cậy của việc phát hành trái phiếu xanh trở nên quan trọng. Các bên liên quan ngày càng mong đợi hiệu quả đối với môi trường từ nguồn tài chính thu được từ trái phiếu xanh. Như vậy, nếu chiến lược phát hành trái phiếu xanh tốt có thể mang lại hiệu quả về kinh tế đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang một nền kinh tế bền vững hơn.

Hiện chưa có tiêu chuẩn duy nhất được chấp nhận rộng rãi để phát hành trái phiếu xanh. Các hướng dẫn được sử dụng rộng rãi nhất là Nguyên tắc trái phiếu xanh do Hiệp hội thị trường vốn quốc tế (ICMA) xuất bản. Một tiêu chuẩn chung khác là Chương trình chứng nhận và tiêu chuẩn trái phiếu khí hậu từ Sáng kiến ​​trái phiếu khí hậu, cung cấp các định nghĩa cụ thể theo ngành về những gì cấu thành một công cụ nợ “xanh”. Hay vào tháng 2/2023, Hội đồng Liên minh Châu Âu và Nghị viện Châu Âu đã công bố một thỏa thuận tạm thời về việc tạo ra các tiêu chuẩn trái phiếu xanh. Các tiêu chuẩn nhằm thiết lập các yêu cầu về tính minh bạch, báo cáo và đánh giá bên ngoài phù hợp với hệ thống phân loại hiện có của Liên minh Châu Âu (EU).

Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư lo ngại “lợi ích môi trường” của các dự án phát hành trái phiếu xanh. Một nghiên cứu cho thấy, mặc dù 71% nhà đầu tư trái phiếu xanh nói rằng các báo cáo tác động là rất quan trọng, nhưng 60% tin rằng những báo cáo họ nhận được là không thỏa đáng.

Vậy làm thế nào để xây dựng niềm tin đối với các nhà đầu tư? Muốn vậy, các tổ chức phát hành trái phiếu cần rõ ràng, minh bạch và đặt nội dung trọng yếu vào giải quyết các vấn đề môi trường, khí hậu.

Các mục đích sử dụng chính của nguồn vốn từ trái phiếu xanh là: năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng hiệu quả, giao thông xanh, quản lý chất thải

* 5 bước xây dựng lòng tin nhà đầu tư

Các chuyên gia của Deloitte – tổ chức dịch vụ kiểm toán đa quốc gia – đã đề xuất 5 bước mà các tổ chức phát hành trái phiếu xanh cần lưu ý để xây dựng và củng cố lòng tin nhà đầu tư cũng như đảm bảo cho việc giám sát của nhà quản lý.

Bước 1: Dự án phát hành trái phiếu phù hợp với các hướng dẫn hoặc tiêu chuẩn về trái phiếu xanh tự nguyện. Tổ chức phát hành có thể sử dụng các tiêu chuẩn đã có để xác định các hoạt động “xanh” làm nền tảng cho dự án của mình.

Bước 2: Dự án cần tập trung vào các chủ đề ESG (môi trường – xã hội – quản trị) trọng yếu. Việc xác định các dự án đủ điều kiện đáp ứng các mục tiêu ESG cụ thể thường dược xem xét các yếu tố từ các tổ chức thiết lập tiêu chuẩn, các ưu tiên về tính bền vững của các nhà đầu tư, người đánh giá, người xếp hạng và các bên liên quan quan trọng khác và các dự án ESG hoặc tính bền vững hiện có trong công ty.

Bước 3: Các thành phần quản trị đặc biệt quan trọng đối với việc triển khai hiệu quả và thành công lâu dài của đợt phát hành trái phiếu xanh. Bởi thế, cần thể hiện được tính bền vững trong chức năng tài chính của doanh nghiệp.

Bước 4: Làm nổi bật tác động bền vững của dự án được phát hành trái phiếu xanh. Một cách để cải thiện tiềm năng của trái phiếu xanh đối với tác động bền vững là xem xét việc sử dụng tiền thu được từ góc độ “tính bổ sung”. Nghị định thư Kyoto về cắt giảm khí nhà kính định nghĩa tính bổ sung là “một tiêu chí để đánh giá liệu một dự án có dẫn đến giảm phát thải khí nhà kính hay không, ngoài những gì sẽ xảy ra nếu không có dự án đó”. Mặc dù không phải tất cả các trái phiếu xanh đều nhắm mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, nhưng khái niệm bổ sung vẫn hữu ích đối với nhiều loại dự án góp phần vào quá trình chuyển đổi năng lượng.

Bước 5: Có được sự đảm bảo từ bên ngoài. Các báo cáo tài chính đã được kiểm toán, có sự đảm bảo từ bên ngoài sẽ tăng niềm tin với nhà đầu tư. Việc minh bạch các báo cáo tài chính giúp nhà đầu tư tin tưởng vào số tiền thu được ròng từ việc phát hành trái phiếu xanh (hoặc số tiền tương đương với số tiền thu được ròng) được sử dụng cho các dự án xanh đủ điều kiện như được xác định trong các tài liệu phát hành. Việc thiết lập các tiêu chí phù hợp, đầy đủ, đáng tin cậy, dễ hiểu và trung lập để đánh giá sớm các dự án đủ điều kiện sau khi ban hành là rất quan trọng.