Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp, lấy ý kiến các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các tổ chức chính trị xã hội, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị trực thuộc Bộ đối với dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn đến năm 2030.
* Kinh tế tuần hoàn – xu thế tất yếu
Bộ TN&MT đánh giá, tài nguyên là nguồn lực, nguồn vốn tự nhiên đặc biệt quan trọng để phát triển đất nước; môi trường là nơi cung cấp không gian sinh tồn cho con người, sinh vật và đồng thời là nơi tiếp nhận, đồng hóa chất thải của các hoạt động kinh tế, dân sinh, cung cấp các dịch vụ cho con người; biến đổi khí hậu không chỉ là những vấn đề toàn cầu, mà còn tác động trực tiếp tới từng quốc gia, từng địa phương trên tất cả các khía cạnh kinh tế – xã hội. So với nhiều quốc gia trên thế giới, nguồn lực tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam có ưu thế về điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển các sản phẩm nông nghiệp nhiệt đới, còn các nguồn tài nguyên khác như khoáng sản, năng lượng đa dạng và phong phú về chủng loại nhưng phần lớn qui mô nhỏ, dự báo khả năng khó đáp ứng cho phát triển kinh tế một số ngành với nhu cầu ngày càng tăng; gia tăng dân số, đô thị hóa, công nghiệp Dự thảo 01 2 hóa ngày càng mạnh mẽ, kèm theo xu hướng tiêu dùng nhanh, thiếu bền vững dẫn đến nguồn thải đưa ra môi trường đã và sẽ tiếp tục gia tăng mạnh nếu không có những cách tiếp cận, biện pháp giải quyết hữu hiệu.
Phát triển các mô hình kinh tế xanh, ít chất thải, các-bon thấp và tuần hoàn đang nhận được sự hưởng ứng của nhiều quốc gia, cộng đồng doanh nghiệp trên toàn thế giới. Trong đó, kinh tế tuần hoàn đang được xem là xu thế tất yếu của thời đại, được đồng thuận toàn cầu và được các nước trên thế giới coi là cuộc cách mạng công nghiệp xanh của thế kỷ 21, là cơ hội để cộng đồng toàn cầu chung tay thực hiện cam kết quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu nhằm mục tiêu phát triển bền vững vì sức khỏe của người dân, môi trường thiên nhiên và trái đất.
Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ở khu vực ASEAN đưa kinh tế tuần hoàn vào Luật Bảo vệ môi trường và văn bản hướng dẫn dưới luật. Tại Điều 142 của Luật Bảo vệ môi trường số 72/QH14 đã đưa ra quy định về kinh tế tuần hoàn; Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường hướng dẫn chi tiết về tiêu chí, cách thức áp dụng, phân công trách nhiệm và cơ chế khuyến khích áp dụng kinh tế tuần hoàn. Ngoài ra, nhiều công cụ chính sách quan trọng có vai trò điều chỉnh hành vi của người sản xuất, tiêu dùng trong nền kinh tế theo hướng thân thiện với môi trường sẽ góp phần thúc đẩy thực hiện kinh tế tuần hoàn một cách toàn diện, hiệu lực và hiệu quả.
* 5 chủ đề thực hiện kinh tế tuần hoàn
Theo dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn, mục tiêu đến năm 2023 là Việt Nam hình thành hệ thống cơ cấu sản xuất, tiêu dùng bền vững, sử dụng hiệu quả giá trị tài nguyên, nguồn nguyên liệu, vật liệu đã qua sử dụng, hạn chế tối đa chất thải ra môi trường, thúc đẩy sự tái sinh của thiên nhiên trên cơ sở lựa chọn, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn phổ biến và phù hợp, khai thác hiệu quả tiềm năng về đổi mới, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, người dân để thúc đẩy áp dụng kinh tế tuần hoàn, gắn với thực hành tốt, tạo dựng văn hóa trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng, tiến tới hình thành xã hội tuần hoàn vật chất.
Dự thảo Kế hoạch xác định 5 chủ đề thực hiện kinh tế tuần hoàn với 17 nhóm nhiệm vụ, hoạt động và 56 nhiệm vụ, hoạt động cụ thể.
05 chủ đề chính gồm nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng và phát triển các thực hành tốt về thực hiện kinh tế tuần hoàn; Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về thực hiện kinh tế tuần hoàn; Hỗ trợ thúc đẩy áp dụng kinh tế tuần hoàn trong sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng; Quản lý chất thải để thực hiện kinh tế tuần hoàn; Tăng cường liên kết, hợp tác, giám sát, đánh giá thực hiện kinh tế tuần hoàn.
Quan điểm của Chính phủ là thực hiện kinh tế tuần hoàn là nhiệm vụ liên ngành và là trách nhiệm của toàn xã hội với sự vào cuộc của các cấp chính quyền, bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, cơ chế, định hướng, cung cấp thông tin, dữ liệu, tạo không gian, động lực và điều kiện cho quá trình chuyển đổi, ứng dụng mô hình kinh tế tuần hoàn; quyền và lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp, hợp tác xã, cộng đồng dân cư, các tổ chức và cá nhân là động lực dẫn dắt thực hiện kinh tế tuần hoàn. Đặc biệt, đây là công cụ kinh tế nhằm thiết thực đóng góp vào thực hiện thành công các chủ trương, chính sách, mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng về kinh tế, xã hội và môi trường đã được đề ra trong các Văn kiện của Đảng; chiến lược, chương trình, quy hoạch, kế hoạch, đề án phát triển, chính sách và pháp luật của Nhà nước.
Nguồn: monre.gov.vn
