Bước sang thập niên mới của thế kỷ 21, đứng trước một giai đoạn phát triển mới với nhiều thách thức và cơ hội đan xen, việc xây dựng Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được xác định là một trong những nhiệm vụ cấp thiết. Nhiệm vụ này đã được đề ra trong Kết luận số 56-KL/TW ngày 23 tháng 8 năm 2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 Khóa XI về chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đồng thời, Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 22 tháng 7 năm 2016 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2016-2020 cũng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiệm vụ này.
Ngày 05 tháng 9 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1216/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đề ra các định hướng toàn diện, tổng thể về bảo vệ môi trường (BVMT) của đất nước. Thực hiện Chiến lược, công tác BVMT thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Nhận thức về BVMT đã có sự chuyển biến mạnh mẽ; BVMT ngày càng được coi trọng, thu hút được sự quan tâm của toàn xã hội; Chính phủ kiên quyết không đánh đổi môi trường vì tăng trưởng kinh tế. Hệ thống chủ trương, chính sách, pháp luật về BVMT tiếp tục được hoàn thiện; tổ chức bộ máy về quản lý nhà nước trong BVMT tiếp tục được kiện toàn. Chi ngân sách cho sự nghiệp BVMT tăng dần qua các năm; hoạt động khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế về BVMT tiếp tục được đẩy mạnh. Vấn đề môi trường ở các khu công nghiệp cơ bản được giải quyết, vệ sinh môi trường nông thôn có bước cải thiện. Rừng ngập mặn từng bước được phục hồi, công tác xử lý các điểm tồn lưu dioxin có nhiều tiến triển, tỷ lệ dân số được cung cấp nước sạch được tăng lên. Công tác bảo vệ và phát triển rừng, các khu bảo tồn thiên nhiên có nhiều kết quả; việc bảo tồn loài và nguồn gen tiếp tục được quan tâm; an toàn sinh học cơ bản được kiểm soát. Nhận thức về biến đổi khí hậu được nâng lên; năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) từng bước được xây dựng. Xu hướng suy thoái, ô nhiễm môi trường, nhìn chung, từng bước được kiềm chế.
Tuy nhiên, từ thực tiễn phát triển đất nước, đối chiếu với mục tiêu của Chiến lược đề ra, công tác BVMT vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, chưa đạt yêu cầu. Ô nhiễm môi trường tiếp tục gia tăng, xảy ra ở nhiều nơi, nhiều lúc đã vượt quá ngưỡng chịu đựng, cụ thể là ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước mặt ở các đô thị, ở các làng nghề, lưu vực sông. Công tác quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại chưa đạt yêu cầu, ô nhiễm chất thải nhựa đang là vấn đề bức xúc. Nhiều sự cố môi trường xảy ra trong thời gian qua, trong đó có một số sự cố nghiêm trọng, tác động lớn đến phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Hệ sinh thái tự nhiên và đa dạng sinh học tiếp tục suy giảm.
Nguyên nhân khách quan của những tồn tại nêu trên là do sự gia tăng dân số, mô hình tăng trưởng kinh tế chưa bền vững; quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ; trình độ công nghệ sản xuất còn lạc hậu đang tạo áp lực lớn trong khi cơ sở hạ tầng kỹ thuật về BVMT còn yếu kém, không theo kịp yêu cầu. BĐKH diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, gây ra nhiều tác động lớn đối với tài nguyên môi trường. Về chủ quan, nhận thức của các cấp, các ngành về vai trò của môi trường trong phát triển chưa thật đúng và đầy đủ; ý thức trách nhiệm về BVMT còn hạn chế. Hệ thống chính sách pháp luật còn thiếu, chồng chéo và bất cập; còn có sự chồng lấn giữa các Bộ, ngành về chức năng, nhiệm vụ BVMT. Tổ chức thực thi pháp luật về BVMT còn chưa nghiêm; nhiều chính sách, quy định pháp luật chưa được thực thi hoặc việc thực hiện còn mang tính hình thức; các chế tài xử phạt hành chính, hình sự còn chưa đủ tính răn đe. Nguồn lực cho BVMT còn thiếu và yếu, chưa tương xứng với tốc độ gia tăng các áp lực về môi trường. Việc ứng dụng các phương thức quản lý mới còn chậm; ứng dụng công nghệ và kỹ thuật hiện đại còn yếu; hệ thống quan trắc, cơ sở dữ liệu về môi trường chưa được xây dựng đồng bộ, cập nhật, liên kết và chia sẻ.
Bước sang thập niên mới của thế kỷ 21, đứng trước một giai đoạn phát triển mới với nhiều thách thức và cơ hội đan xen, việc xây dựng Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được xác định là một trong những nhiệm vụ cấp thiết. Nhiệm vụ này đã được đề ra trong Kết luận số 56-KL/TW ngày 23 tháng 8 năm 2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 Khóa XI về chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đồng thời, Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 22 tháng 7 năm 2016 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2016-2020 cũng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiệm vụ này (nhiệm vụ số 147 trong Danh mục các chương trình, đề án).
CTTĐT
