Khuyến khích doanh nghiệp triển khai Khung GBF

Để Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh – Montreal được triển khai có hiệu quả, bên cạnh nỗ lực của Chính phủ, còn cần tới sự đóng góp, tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức tài chính, kinh doanh.

Vào tháng 12/2022, tại Hội nghị lần thứ 15 (COP15) về Đa dạng sinh học của Liên hợp quốc, 196 quốc gia đã cùng nhau thông qua Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh – Montreal (Khung GBF) với nhiều mục tiêu tham vọng nhằm thúc đẩy nỗ lực bảo tồn ĐDSH trên thế giới. Theo đó, GBF đã tạo ra một khuôn khổ hành động quy mô toàn cầu, mang tính tổng thể, với cách tiếp cận toàn diện, giải quyết những vấn đề liên quan đến bảo tồn ĐDSH.

Tại mục tiêu 15, Khung GBF yêu cầu tất cả các tổ chức tài chính, kinh doanh lớn và xuyên quốc gia chậm nhất đến năm 2030 phải đánh giá, công bố rủi ro, tác động và sự phụ thuộc của họ vào thiên nhiên. Với mục tiêu này, GBF đã chú trọng tới vai trò của doanh nghiệp trong việc thúc đẩy các hành động vì đa dạng sinh học.

Thông điệp với doanh nghiệp

Nghiên cứu về vai trò của doanh nghiệp trong thực hiện Khung GBF, Th.S Tạ Thị Kiểu Anh – Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học – đánh giá mục tiêu 15 của Khung GBF là một hồi chuông gửi tới khu vực tư nhân, cùng một thông điệp rõ ràng: Hãy sẵn sàng đánh giá các rủi ro, sự phụ thuộc và tác động đối với đa dạng sinh học muộn nhất vào năm 2030.

Với việc tham gia đánh giá rủi ro và công bố thông tin, các doanh nghiệp và tổ chức tài chính lớn sẽ tham gia giải quyết bài toán về đa dạng sinh học thông qua nỗ lực xác định mức độ tác động của việc mất đa dạng sinh học, suy thoái thiên nhiên đối với giá trị tài chính, và ngược lại, ảnh hưởng từ các hoạt động sản xuất kinh doanh của họ tới tự nhiên.

Mục tiêu 15 đánh dấu lần đầu tiên các chính phủ đưa ra cam kết rõ ràng về hoạt động kinh doanh dựa vào thiên nhiên trong một thoả thuận đa phương. Đồng thời, mục tiêu này đã làm nổi bật tham vọng thúc đẩy quá trình chuyển đổi hệ thống kinh tế – xã hội và khuyến khích doanh nghiệp triển hành động tích cực nhằm bảo vệ, khôi phục và sử dụng bền vững thiên nhiên.

DN đóng vai trò quan trọng giúp triển khai thành công các mục tiêu GBF. Ảnh: WWF

ột điểm nổi bật khác là mục tiêu 15 đã đưa ra những yêu cầu riêng giữa các doanh nghiệp lớn và vừa, nhỏ trong triển khai các hành động vì thiên nhiên.

Cụ thể, với doanh nghiệp lớn, các chính phủ cần “đảm bảo các công ty cũng như các tổ chức tài chính lớn và đa quốc gia” thực hiện các hành động được đề ra. Điều này có nghĩa là các chính phủ có trách nhiệm yêu cầu các công ty, tổ chức tài chính lớn phải hành động và những hành động này không thể chỉ giới hạn ở các biện pháp tự nguyện.

Trong khi đó, với doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây sẽ là nhóm được hỗ trợ và khuyến khích bổ sung từ chính phủ để triển khai những yêu cầu nêu ra trong mục tiêu 15. Như vậy, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ không bị áp dụng các yêu cầu nghiêm ngặt như doanh nghiệp lớn. Ngoài ra, các chính phủ có thể xây dựng các hướng dẫn rõ ràng, nhất quán cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ, cũng như cung cấp các công cụ phù hợp và hỗ trợ tài chính, kỹ thuật dựa trên cơ sở khoa học để khuyến khích nhóm này tham gia các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học.

* Tăng trách nhiệm doanh nghiệp

Theo Th.S Tạ Thị Kiều Anh, để đảm bảo Khung GBF được triển khai một cách toàn diện và hiệu quả, các DN cần đồng hành cùng chính phủ thực hiện các hành động cụ thể. Trong đó, mục tiêu 15 đề ra ba hợp phần cho doanh nghiệp, bao gồm: Tuân thủ các yêu cầu giám sát, đánh giá và công bố thông tin; Cung cấp thông tin bền vững cho người tiêu dùng và báo cáo việc tuân thủ các quy định về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích (ABS).

Để triển khai các nỗ lực vì đa dạng sinh học, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học, trong đó có nhắc tới vai trò của doanh nghiệp. Cụ thể, Chiến lược đề cập: “Khuyến khích, huy động sự tham gia của cộng đồng, doanh nghiệp đầu tư tài chính cho bảo tồn đa dạng sinh học; thực hiện các mô hình hợp tác công – tư trong bảo tồn và sử dụng bền vững dịch vụ hệ sinh thái và đa dạng sinh học”.

GBF đặt ra nhiều mục tiêu tham vọng về bảo tồn ĐDSH. Ảnh: WWF

Tuy nhiên, so với Khung GBF, vai trò các doanh nghiệp trong thực hiện Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học của Việt Nam chưa được nhắc tới nhiều và còn mang tính khuyến khích, tự nguyện nhiều hơn.

Do đó, để tăng cường vai trò của các doanh nghiệp trong thực hiện bảo tồn đa dạng sinh học nói chung và thực hiện Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học nói riêng, Th.S Tạ Thị Kiều Anh kiến nghị: Cần bổ sung các quy định yêu cầu các doanh nghiệp lớn, đa quốc gia hoạt động kinh doanh trong các lĩnh vực có liên quan đến đa dạng sinh học (sử dụng tài nguyên thiên nhiên, du lịch sinh thái…) phải có đánh giá giá trị về đa dạng sinh học đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh đồng thời đánh giá tác động của các hoạt động đến đa dạng sinh học và công bố các thông tin liên quan; Bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tham gia vào các quá trình nêu trên; Nâng cao nhận thức của người dân nói chung nhằm hướng tới một xã hội tiêu dùng bền vững, giảm thiểu tác động đến môi trường và đa dạng sinh học.

Về phía doanh nghiệp, doanh nghiệp cũng cần chủ động tham gia vào các nỗ lực bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, bao gồm: Tìm kiếm công cụ phù hợp để đánh giá tác động, sự phụ thuộc vào thiên nhiên và đa dạng sinh học như Đo lường các hành động kinh doanh tích cực với thiên nhiên của Diễn đàn Kinh tế thế giới; Cam kết đóng góp vào thực hiện các mục tiêu liên quan trong Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học bằng cách đặt ra mục tiêu minh bạch, có thời hạn, cụ thể, khoa học để đóng góp tích cực vì thiên nhiên; Thay đổi thông qua biện pháp thực hành tốt nhất trên toàn chuỗi giá trị dần dần tạo ảnh hưởng thay đổi trên toàn hệ thống, do phần nhiều tác động và sự phụ thuộc chính của các công ty nằm trong chuỗi giá trị nên họ có thể đẩy nhanh quá trình tham gia vào thực hiện Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học và Khung GBF thông qua truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tính minh bạch và tăng cường cơ chế thu thập dữ liệu; Công khai thông tin về các kết quả đạt được liên quan đến thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Mục tiêu 15 Khung GBF yêu cầu các chính phủ cam kết thực hiện các biện pháp pháp lý, hành chính hoặc chính sách để “khuyến khích và tạo điều kiện” cho tất cả các DN và tổ chức tài chính hành động theo tự nhiên. Điều quan trọng là mục tiêu này có tính phân biệt giữa các DN lớn và vừa, nhỏ, áp dụng cách tiếp cận mang tính quy tắc hơn cho DN lớn.

Trích nguồn monre.gov.vn

bài viết tương tự

Cảnh báo lỗ hổng nghiêm trọng trong WinRAR

Vịnh Nha Trang mất gần 200 ha rạn san hô: Báo động đỏ cho du lịch biển

Thành lập hai đơn vị chiến lược thuộc Trung tâm Dữ liệu quốc gia