Công tác quản lý môi trường thời gia qua đã đạt những kết quả tích cực, xong vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, thách thức đặt ra sự quan tâm, đồng thuận và chung tay của cả cộng đồng.
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường ngày càng được hoàn thiện, quy định cụ thể, chi tiết đối với từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa bàn, khu vực. Công tác quản lý chất thải rắn đã được tăng cường, thúc đẩy các hoạt động cải thiện môi trường. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường và đề án bảo vệ môi trường; đẩy mạnh hoạt động tăng cường năng lực đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường; quản lý môi trường đối với các dự án điện hạt nhân; tổ chức kiểm tra, xác nhận việc hoàn thành các biện pháp, công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành đối với các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của Bộ. Các địa phương đã chủ động phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường triển khai các biện pháp xử lý dứt điểm các cơ sở gây ô nhiêm môi trường nghiêm trọng, đẩy nhanh công tác xử lý triệt để, khắc phục ô nhiễm và giảm thiểu suy thoái môi trường.
Công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường đã được triển khai một cách thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm, đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo được sự đồng thuận cao trong xử lý các cơ sở vi phạm pháp luật về môi trường, được dư luận và xã hội đồng tình, ủng hộ. Trong những năm qua, hàng năm toàn Ngành thực hiện 700-800 cuộc thanh tra, kiểm tra (trong đó, Bộ thực hiện 20-30 cuộc thanh tra, kiểm tra). Qua thanh tra, kiểm tra từ năm 2015 đến nay, đã xử phạt vi phạm hành chính 250 tỷ đồng đối với 2.500 tổ chức, cá nhân.
Việc phân công, phân cấp quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường đã được quy định trong Luật bảo vệ môi trường và các văn bản quy định chi tiết thi hành. Theo đó, ở Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường giúp Chính phủ thực hiện thống nhất quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường; các Bộ, ngành thực hiện công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường trong phạm vi quản lý của ngành, lĩnh vực, bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường còn chịu trách nhiệm giải quyết các các vấn đề môi trường nhạy cảm, phức tạp, có ảnh hưởng trên phạm vi rộng và các vấn đề có tính liên ngành, liên tỉnh. Ủy ban nhân dân tỉnh trực thuộc Trung ương tổ chức thực hiện theo hướng dẫn và chịu sự kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Việc phân công, phân cấp quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường ở địa phương cũng được phân cấp theo nguyên tắc tương tự như trên.Vừa qua, trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp tại địa phương, đồng thời để đáp ứng yêu cầu của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp, cải cách thủ tục hành chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng trình Chính phủ ban hành Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 13 tháng 5 năm 2019, theo đó đã tiếp tục phân cấp mở rộng phạm vi thẩm quyền của các địa phương trong thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường. Đồng thời, Nghị quyết số 09/NQ-CP của Chính phủ về phiên họp thường kỳ tháng 01 năm 2019 đã thống nhất giao Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan đầu mối, thống nhất quản lý nhà nước về chất thải rắn; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện về vấn đề rác thải và xử lý rác thải trên địa bàn.
Tuy nhiên, hiệu quả của công tác đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường đối với các quy hoạch, chiến lược, dự án đầu tư chưa như mong muốn, thiếu cơ chế ràng buộc trách nhiệm của các bên liên quan đến quá trình lập, thẩm định đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường (chủ đầu tư, tư vấn, hội đồng); thông tin, dữ liệu trong các báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường còn hạn chế; công tác hậu kiểm chưa được thực hiện đúng mức; việc đánh giá tác động môi trường xuyên biên giới còn chưa được quan tâm đúng mức. Việc xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa bảo đảm theo tiến độ yêu cầu tại Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg ngày 22 tháng 4 năm 2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.Ô nhiễm môi trường ở các khu công nghiệp, khu đô thị, làng nghề xảy ra nghiêm trọng gây bức xúc trong nhân dân, song chưa được tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm.Việc triển khai thực hiện ba Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông (sông Cầu, sồng Nhuệ- sông Đáy, hệ thống sông Đồng Nai) chưa đáp ứng yêu cầu do Luật Ngân sách quy định không bố trí nguồn lực tài chính hỗ trợ các địa phương ven sông; tổ chức và hoạt động của Ủy ban bảo vệ môi trường ba lưu vực sông chậm được kiện toàn, đổi mới, hiệu quả chưa cao.Tình hình khiếu kiện về môi trường ngày càng gia tăng và có những trường hợp phức tạp.Năng lực của hệ thống quản lý môi trường, nhất là ở cấp huyện, cấp xã chưa đáp ứng yêu cầu phát triển.
Công tác thanh tra, kiểm tra về môi trường chưa thực sự có hiệu quả do còn thiếu nguồn lực dẫn đến khả năng bám sát địa bàn còn yếu kém nên việc phát hiện, xử lý còn chậm. Công tác khắc phục sau thanh tra, kiểm tra chưa thực sự được quan tâm. Tình trạng chồng chéo trong công tác thanh tra, kiểm tra về môi trường vẫn còn xảy ra do có nhiều ngành, nhiều cấp.
Ngày 10 tháng 8 năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1169/QĐ-TTg phê duyệt Đề án kiện toàn tổ chức bộ máy và tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ quản lý môi trường từ Trung ương đến địa phương giai đoạn 2017 – 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Thực hiện Quyết định nêu trên, thời gian qua, các nhiệm vụ và giải pháp liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực quản lý môi trường từ Trung ương đến địa phương về cơ bản đã và đang triển khai có hiệu quả, tuy nhiên có một số địa phương do triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW một cách cơ học dẫn đến kiện toàn lại Chi cục Bảo vệ môi trường địa phương chưa phù hợp với yêu cầu của công tác quản lý môi trường hiện nay, nguồn nhân lực đang được triển khai gắn với việc xây dựng vị trí việc làm chuyên ngành tài nguyên và môi trường và tinh giản biên chế. Tuy nhiên, trong bối cảnh môi trường nước ta đang chịu nhiều áp lực lớn từ hệ quả phát triển kinh tế – xã hội. Đối tượng quản lý về môi trường tăng nhanh, tính chất của các vấn đề môi trường ngày càng phức tạp, nhạy cảm; xung đột, mẫu thuẫn giữa bảo vệ và phát triển ngày càng gay gắt, chủ trương “kiên quyết không đánh đổi môi trường để lấy lợi ích kinh tế” đang đặt ra yêu cầu và áp lực hết sức lớn lên công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường trong khi đó số lượng cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về môi trường ở nước ta hiện nay còn thấp hơn so với mặt bằng chung của các nước trong khu vực cũng như trên thế giới. Trong thời gian tới, để tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường cần hoàn thiện Đề án đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường và các Luật khác có liên quan đến bảo vệ môi trường; trình ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Bảo vệ môi trường. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh hoặc xây dựng mới các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm về công tác quản lý môi trường, hệ thống pháp luật, tiêu chuẩn môi trường của các nước phát triển trên thế giới…Tổ chức thực hiện tốt công tác đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường đối với các quy hoạch, chiến lược, dự án đầu tư. Tập trung nguồn lực, chỉ đạo xử lý dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng ở các khu công nghiệp, khu đô thị và làng nghề. Đầu tư công nghệ mới để có thể giám sát liên tục việc xử lý nước thải, khí thải của một số loại hình công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.Tăng cường công tác kiểm soát ô nhiễm, thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm, kịp thời và công bố thông tin về những nhà máy, khu công nghiệp vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tăng cường công tác phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan liên quan; nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ làm công tác về quản lý môi trường từ Trung ương đến cơ sở.
Theo Monre.gov.vn
