Bộ TN&MT nhận được phản ánh, kiến nghị của cử tri đề nghị có giải pháp phối hợp giữa các cơ quan chức năng để xử lý nghiêm vấn đề ô nhiễm môi trường hệ thống sông Bắc Hưng Hải.
Trong những năm qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương liên quan đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường, tập trung rà soát các nguồn thải, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở có hoạt động xả thải ra lưu vực. Năm 2018-2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối phợp chặt chẽ với Sở Tài nguyên và Môi trường, Phòng Cảnh sát môi trường, Ban Quản lý các Khu công nghiệp các tỉnh, thành phố: Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên và Hà Nội tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với 74 cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có hoạt động xả thải với lưu lượng lớn hơn 200 m3 /ngày ra hệ thống Bắc Hưng Hải (năm 2018: 34 cơ sở, năm 2019: 40 cơ sở). Kết quả thanh tra cho thấy, có 39/74 cơ sở (chiếm tỷ lệ 52%) có hành vi vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường. Các địa phương đã tiến hành thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường đối với 778 cơ sở có hoạt động xả thải trực tiếp hoặc gián tiếp ra hệ thống Bắc Hưng Hải; đã phát hiện và tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 244/778 cơ sở được thanh tra, kiểm tra có vi phạm, tổng số tiền phạt hơn 6,1 tỷ đồng.
Các địa phương đã tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân cũng như cộng đồng doanh nghiệp về công tác bảo vệ môi trường, bảo vệ chất lượng nước hệ thống Bắc Hưng Hải; hướng dẫn doanh nghiệp chú trọng đầu tư các công trình xử lý nước thải đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường, đảm bảo các thông số môi trường trong nước thải sau xử lý phải đạt quy chuẩn kỹ thuật cho phép trước khi thải ra môi trường. Thành phố Hà Nội đã hoàn thành việc lắp đặt Trạm Quan trắc môi trường nước mặt tự động trên sông Cầu Bây (tại vị trí Trạm bơm Am thuộc thôn Ngọc Động, xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm) thuộc hệ thống kênh thủy lợi Bắc Hưng Hải và truyền dữ liệu quan trắc liên tục, tự động về Sở Tài nguyên và Môi trường. Hàng năm, Công ty Khai thác công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải thực hiện việc thay nước trong hệ thống kênh Bắc Hưng Hải bằng biện pháp đưa nước từ sông vào hệ thống để pha loãng nước, giảm thiểu nồng độ ô nhiễm. Điều chỉnh quy trình vận hành các công trình tiêu nước để giảm thiểu tác động của ô nhiễm nước, khuyến cáo các đơn vị khai thác công trình thủy lợi và người dân về trách nhiệm trong sử dụng, bảo vệ nguồn nước theo quy định của Luật Thủy Lợi; thực hiện nạo vét, khơi thông dòng chảy, thu gom rác thải tồn đọng trên hệ thống Bắc Hưng Hải;
Ngày 21/8/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Công văn số 4084/BTNMT-TCMT gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên và Hải Dương về phối hợp xử lý ô nhiễm môi trường sông Bắc Hưng Hải. Ngày 05/9/2019, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trực tiếp chủ trì cuộc họp với các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương và Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố: Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hà Nội nhằm thống nhất triển khai các giải pháp giải quyết vấn đề ô nhiễm nguồn nước hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải. Trên cơ sở đó, Bộ đã có Báo cáo số 88/BC-BTNMT ngày 16/9/2019 báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình ô nhiễm nguồn nước trên hệ thống Bắc Hưng Hải và các giải pháp giữa 04 tỉnh, thành phố Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương và Hưng Yên.
Trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục đôn đốc các địa phương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai các giải pháp đã thống nhất báo cáo Thủ tướng Chính phủ tại Báo cáo số 88/BC-BTNMT ngày 16/9/2019, cụ thể là:
Đối với các tỉnh, thành phố trên hệ thống Bắc Hưng Hải
Tập trung quyết liệt vào công tác thanh tra, kiểm tra; buộc tất cả các khu, cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ các bãi chôn lấp, khu xử lý rác thải có lưu lượng xả thải từ 100 m3 /ngày.đêm trở lên ra hệ thống Bắc Hưng Hải phải lắp đặt quan trắc tự động trong lộ trình 01 năm tính từ tháng 9/2019; tạm thời không cấp phép xả nước thải mới cho các dự án có loại hình, tính chất gây ô nhiễm môi trường có xả thải ra hệ thống Bắc Hưng Hải; không cho phép các dự án đầu tư chưa xây dựng 3 hệ thống xử lý nước thải hoặc hệ thống xử lý nước thải không đảm bảo yêu cầu về BVMT đi vào hoạt động; các khu, cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ có xả thải ra hệ thống Bắc Hưng Hải phải đảm bảo xử lý nước thải đạt cột A của QCVN tương ứng theo quy định; tạm thời dừng cấp phép đầu tư cho 16 loại hình dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lớn, xả thải trực tiếp ra hệ thống sông; rà soát lại toàn bộ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, trên cơ sở đó xem xét ban hành quy chuẩn kỹ thuật địa phương v cao hơn quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; Ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng thu gom, tách nước mưa, nước thải sinh hoạt và hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tập trung; tiếp tục tăng cường giám sát, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải lớn ra hệ thống Bắc Hưng Hải và các sông nhánh; khẩn trương đầu tư lắp đặt hệ thống quan trắc tự động nước mặt đối với thông số lưu lượng và một số thông số ô nhiễm chính tại các điểm xả chính trên hệ thống Bắc Hưng Hải; không quy hoạch các khu xử lý, bãi chôn lấp rác thải dọc hệ thống Bắc Hưng Hải và các sông nhánh; quy hoạch các điểm tập kết chất thải rắn; tổ chức thu gom, xử lý toàn bộ chất thải rắn, chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý đúng quy định; chấm dứt ngay tình trạng thải chất thải rắn bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường; có cơ chế, chính sách huy động doanh nghiệp có năng lực tham gia vào đầu tư hệ thống xử lý nước thải, chât thải rắn đối với làng nghề, CCN theo hình thức BOT, BT; xem xét huy động phí xử lý từ người dân, nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ để khuyến khích các doanh nghiệp vào đầu tư.
Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường
Đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét thành lập Ban quản lý, khai thác và bảo vệ nguồn nước hệ thống Bắc Hưng Hải; chủ trì, phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố liên quan xây dựng Quy chế về quản lý, khai thác và bảo vệ nguồn nước hệ thống Bắc Hưng Hải; chủ trì, phối hợp với các địa phương liên quan xây dựng và triển khai Đề án đầu tư hệ thống quan trắc nước tự động, liên tục tại địa phương trên hệ thống Bắc Hưng Hải bằng nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường; tổ chức hướng dẫn và thực hiện điều tra, đánh giá sức chịu tải của sông; tổ chức điều tra, đánh giá, phân loại và xây dựng cơ sở dữ liệu về nguồn thải trên hệ thống Bắc Hưng Hải; tiếp tục tăng cường công tác thanh tra liên ngành việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với toàn bộ các KCN, CCN, các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ, các khu xử lý rác thải, bãi chôn lấp, các nguồn thải lớn có xả thải ra hệ thống Bắc Hưng Hải và các sông nhánh.
Đối với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Đánh giá toàn diện hiện trạng, chức năng, hiệu quả sử dụng hệ thống Bắc Hưng Hải trong điều kiện hiện tại; đề xuất xây dựng dự án cải tạo, nâng cấp toàn hệ thống Bắc Hưng Hải để đảm bảo ngoài chức năng trữ nước, tưới tiêu trong sản xuất nông nghiệp còn đảm bảo chức năng tiếp nhận và thoát nước thải; khẩn trương rà soát, điều chỉnh, bổ sung Quy trình vận hành hệ thống công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải theo hướng cập nhật năng lực vận hành các công trình thủy lợi đảm bảo duy trì dòng chảy tối thiểu (đặc biệt là vận hành cống Xuân Quan), tránh ứ đọng nước, không lưu thông đặc biệt vào mùa khô; triển khai nạo vét, chỉnh trang, nâng cấp sửa chữa hệ thống đê, cống, trạm bơm và các công trình thủy lợi khác trên hệ thống Bắc Hưng Hải; việc điều tiết nước và vận hành các trạm bơm phải có thông báo và phối hợp chặt chẽ với các tỉnh; ngăn vùng ô nhiễm, không làm ảnh hưởng môi trường mang tính liên tỉnh của sông; kiểm soát nước thải, chất thải trong sản xuất nông nghiệp để có giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước trong các kênh, mương tưới tiêu thủy lợi thuộc hệ thống sông Bắc Hưng Hải; kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải; xây dựng và triển khai dự án đầu tư trạm bơm Xuân Quan thuộc địa phận Hà Nội để điều tiết nước hệ thống Bắc Hưng Hải nhằm tạo ra dòng chảy môi trường, giúp tự làm sạch nguồn nước; xây dựng cơ sở dữ liệu các nguồn thải, số lượng và chất lượng nước tưới tiêu trên hệ thống Bắc Hưng Hải và gửi kết quả cho các tỉnh để đảm bảo khai thác sử dụng nguồn nước chung đồng thời cảnh báo, giảm thiểu ảnh hưởng ô nhiễm; có cơ chế phối hợp, thống nhất với các Bộ và các tỉnh, thành phố trên hệ thống Bắc Hưng Hải trong công tác thẩm định, cấp phép xả nước thải vào hệ thống Bắc Hưng Hải, đặc biệt chú trọng công tác hậu kiểm; xác định rõ phạm vi, chức năng quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường hệ thống Bắc Hưng Hải.
CTTĐT