Ngày 14/9 vừa qua, Đan Mạch đã hạ thuỷ tàu Laura Maersk – “tàu container xanh” đầu tiên trên thế giới. Sự kiện có sự tham dự của Chủ tịch Uỷ ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen.
Tàu Laura Maersk là con tàu đầu tiên trên thế giới sử dụng toàn bộ nhiên liệu methanol xanh. Sự kiện hạ thuỷ tàu Laura Maersk được đánh giá là một dấu mốc lớn đối với ngành công nghiệp hàng hải quốc tế trong lộ trình hướng tới mục tiêu giảm mức phát thải ròng xuống “0” vào năm 2050.
Phát biểu tại sự kiện hạ thuỷ tàu Laura Maersk, Chủ tịch Uỷ ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết: “Con tàu này, và cả khoảnh khắc này, đã nêu bật những nỗ lực của Liên minh châu Âu (EU) trong việc tiên phong chống biến đổi khí hậu”. Chủ tịch EC nhận định việc chuyển đổi sang tàu vận tải sử dụng methanol xanh sẽ giúp thế giới cắt giảm 2,75 triệu tấn khí thải CO2 mỗi năm
Con tàu dài 172m, được sơn màu xanh da trời, là một trong số 25 con tàu chạy bằng methanol xanh đầu tiên do Maersk đặt hàng, dự kiến sẽ đi vào hoạt động từ năm 2030.
Được biết, tàu container xanh đầu tiên trên thế giới đã hoàn thành hành trình đầu tiên từ Hàn Quốc, nơi nó được đóng, đến Đan Mạch vào tháng 7. Maersk cho biết con tàu này sẽ neo đậu ở Toldboden, thuộc cảng Copenhagen (Đan Mạch), trong khoảng một tuần. Công ty khẳng định, tàu Laura Maersk sẽ đem lại những “trải nghiệm vận hành thực tế” cho các thuyền viên với động cơ mới sử dụng methanol xanh.
Bà von der Leyen nói thêm: “Bằng cách khử cacbon trong lĩnh vực vận tải hàng hải, chúng tôi không chỉ thúc đẩy cuộc chiến chống biến đổi khí hậu mà còn tạo ra chuỗi cung ứng mới, ngành công nghiệp mới và hàng nghìn việc làm mới tốt hơn”.
Methanol xanh là gì?
Methanol là một loại chất lỏng không màu, được sử dụng làm nhiên liệu máy móc. Nhiên liệu được coi là methanol xanh khi được làm từ các nguồn carbon thấp như hydro hoặc sinh khối.
Viện nghiên cứu Methanol cho biết so với các nhiên liệu thông thường như xăng hoặc dầu diesel, methanol xanh sẽ giúp cắt giảm từ 60-95% lượng khí thải CO2. Bên cạnh đó, lượng lưu huỳnh – tác nhân gây ra khí thải oxit lưu huỳnh làm ô nhiễm không khí và mưa axit – trong nhiên liệu methanol xanh cũng thấp hơn so với các chất khác.
Theo số liệu của Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế, năng suất sản xuất methanol xanh hiện nay vẫn tương đối thấp, chỉ mới có khoảng 0,2 triệu tấn/năm. Trong khi đó, sản lượng methanol thông thường hàng năm lên tới 98 triệu tấn, lớn hơn gấp nhiều lần.
Hạ thuỷ tàu Laura Maersk – ‘tàu container xanh’ đầu tiên trên thế giới
Mở rộng thị trường nhiên liệu sạch
Dù thân thiện với môi trường nhưng vẫn trong nhiều rào cản trong việc thúc đẩy thị trường methanol xanh. Một phần do chi phí sản xuất metanol tái tạo cao hơn so với methanol thông thường. Ngoài ra, methanol được coi là một chất độc hại, dễ cháy và có nguy cơ phát nổ, do đó quá trình thu hồi, lưu trữ và xử lý chất này sẽ đòi hỏi sự cẩn trọng cao.
Tuy nhiên, thị trường methanol xanh hiện vẫn đang mở rộng khi ngày càng nhiều quốc gia và ngành công nghiệp nhận thấy tiềm năng của nhiên liệu này.
Tại Đan Mạch, Maersk và tập đoàn công nghiệp A.P. Moller đang tăng gấp đôi sản lượng methanol xanh. Theo đó, A.P.Moller đã thành lập một công ty mới, có tên C2X, để sản xuất methanol sạch với mục tiêu 3 triệu tấn/năm vào năm 2030.
Các dự án methanol xanh quy mô lớn, bao gồm cảng Huelva của Tây Ban Nha và gần kênh đào Suez ở Ai Cập, sẽ góp phần giúp Đan Mạch và thế giới đạt được mục tiêu trên.
Bên cạnh đó, nhiều quốc gia khác ở châu Âu cũng đã đề ra các sáng kiến thúc đẩy thị trường methanol xanh nói riêng và thị trường nhiên liệu sạch nói chung.
Trong đó, Thuỵ Điển đã đề ra sáng kiến Project Air, nhằm phát triển methanol sạch quy mô lớn để thay thế metanol hóa thạch. Sáng kiến này đã được Quỹ Đổi mới EU hỗ trợ 97 triệu Euro. Project Air đặt mục tiêu cắt giảm 123% lượng khí thải nhà kính so với metanol thông thường.
Trong khi đó tại Tây Ban Nha, liên doanh Ecoplanta Molecular Solutions giữa 3 công ty Agbar, Repsol và Enerkem, cũng đã đặt ra kế hoạch sản xuất 240.000 tấn metanol/năm và thu hồi 70% lượng carbon có trong các vật liệu không thể tái chế. Liên doanh này đã ký một thỏa thuận tài trợ với Ủy ban Châu Âu vào tháng 4/2022. Theo kế hoạch, liên doanh sẽ bắt đầu vận hành các nhà máy thu hồi và lưu trữ carbon vào năm 2026, hướng tới mục tiêu cắt giảm 3,4 mtCO2e khí thải nhà kính trong 10 năm đầu tiên.
Ở khu vực châu Á, Singapore – trung tâm tiếp nhiên liệu lớn nhất thế giới – cũng đang đặt mục tiêu khử cacbon trong hoạt động vận tải quốc tế bằng cách sử dụng nhiên liệu có hàm lượng cacbon thấp. Để hỗ trợ phát triển các công nghệ mới và thúc đẩy việc sử dụng các loại nhiên liệu thay thế như metanol và nhiên liệu sinh học, Cơ quan Hàng hải và Cảng Singapore đã thành lập Quỹ Tương lai Xanh Hàng hải vào năm 2020 với cam kết tài trợ 80 triệu USD cho các nỗ lực nghiên cứu và sáng tạo để khử cacbon trong ngành hàng hải.
“Đến năm 2030, các bến cảng của chúng tôi sẽ giảm ít nhất 60%lượng khí thải so với mức năm 2005. Đến năm 2050, chúng tôi đặt mục tiêu giảm mức phát thải ròng bằng 0 tại các bến cảng”, Kế hoạch chi cacbon ngành Hàng hải Singapore năm 2020 nêu.
Còn tại Trung Quốc, bên cạnh lĩnh vực hàng hải, nước này đã bắt đầu ứng dụng methanol sạch vào các lĩnh vực giao thông vận tải khác bao gồm xe buýt và phương tiện hạng nặng.
Nguồn: monre.gov.vn
