Hiện nay, vấn đề rác thải biển và ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất mà loài người đang phải đối mặt. Cứ mỗi phút có 1 triệu chai nước uống bằng nhựa được bán ra trên khắp thế giới và có tới 5 nghìn tỷ túi nhựa sử dụng một lần được sử dụng trên toàn thế giới mỗi năm. Nhưng một nửa tổng số nhựa được sản xuất được thiết kế chỉ được sử dụng một lần và sau đó vứt đi. Trong tổng số nhựa từng được sản xuất, chỉ 9% chất thải nhựa được tái chế, khoảng 12% bị thiêu hủy, trong khi phần còn lại – 79% – đã tích lũy trong các bãi chôn lấp, bãi rác hoặc môi trường tự nhiên. Chất thải nhựa hiện nay phổ biến trong môi trường tự nhiên đến nỗi các nhà khoa học thậm chí còn cho rằng nó có thể đóng vai trò là một chỉ số địa chất của kỷ nguyên Anthropocene – kỷ nguyên đại địa chất mới nơi con người đóng vai trò nổi trội làm thay đổi bộ mặt của Trái đất.
Ô nhiễm nhựa gây thiệt hại to lớn cho môi trường và hệ sinh thái. Rác thải nhựa bóp nghẹt dòng chảy của các dòng sông, gây phá hủy hoặc suy giảm đa dạng sinh học. Nhiều loài sinh vật bị chết do vướng vào lưới đánh cá bị mất hoặc bị bỏ lại trên đại dương hoặc do ăn nhầm nhựa do nhầm lẫn là thức ăn. Các mảnh nhựa trôi nổi cũng cung cấp “phương tiện di chuyển” cho các sinh vật làm gia tăng nguy cơ ảnh hưởng của sinh vật ngoại lai đến hệ sinh thái. Các chất phụ gia trong nhựa cũng có thể tác động tiêu cực lên sinh vật. Các hạt vi nhựa có lẫn trong nước biển có khả năng hấp phụ các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy có sẵn trong nước biển và trầm tích biển. Các hạt này theo chuỗi thức ăn sẽ làm tăng nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh lý cho các loài sinh vật bậc cao hơn, bao gồm cả con người.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà phát biểu
Trước thực trạng đó, nhận thức được vai trò và sứ mệnh trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng rác thải nhựa toàn cầu, Việt Nam đã cam kết hành động giảm thiểu chất thải nhựa để bảo vệ môi trường sinh thái biển và đại dương. Tháng 12 năm 2017, Việt Nam chính thức gia nhập danh sách 127 quốc gia thông qua Nghị quyết của Hội đồng Môi trường của Liên hợp quốc về xử lý rác thải nhựa và rác thải biển. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng kêu gọi hợp tác toàn cầu trong việc giải quyết vấn đề nhựa trên biển tại Hội nghị thượng đỉnh G7 ở Canada năm 2018. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” nhằm hưởng ứng Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2018. Ngày 06/09/2019, phong trào này được Thủ tướng Chính phủ nâng tầm qua “Lễ ra quân toàn quốc “phong trào chống rác thải nhựa” nhằm nâng cao nhận thức chung của toàn xã hội trong việc nói không với túi nilon và đồ nhựa dùng một lần.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ, các cơ quan hành chính, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp đã có những hành động cụ thể, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp để giảm thiểu chất thải đặc biệt là chất thải nhựa với nhiều sáng kiến đã được ứng dụng trong thực tế. Sự ra đời của “Liên minh chống rác thải nhựa” năm 2018 cũng là sáng kiến được Bộ Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ thành lập.
Phát biểu tại buổi lễ ký kết, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Để giải quyết vấn đề chất thải rắn nói chung và rác thải nhựa nói riêng, Bộ Tài nguyên và Môi trường – cơ quan đầu mối, thống nhất quản lý nhà nước về chất thải rắn theo phân công của Chính phủ tại Nghị quyết số 09/NQ-CP – đang tích cực hoàn thiện thể chế, pháp luật; đồng thời, đã và đang tích cực hợp tác với các bên liên quan nhằm cùng tìm kiếm giải pháp bảo vệ môi trường thông qua việc tăng cường hiệu quả quản lý chất thải rắn, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn, xây dựng cơ chế trách nhiệm mở rộng của các nhà sản xuất, doanh nghiệp và hỗ trợ các sáng kiến thân thiện môi trường hướng tới một Việt Nam phát triển bền vững.
“Thay mặt Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá cao sự ý thức và chủ động của các thành viên PRO Việt Nam trong việc cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường chia sẻ trách nhiệm giải quyết vấn đề rác thải tại Việt Nam, đặc biệt là rác thải nhựa trong ngành bao bì. Rõ ràng doanh nghiệp không chỉ là một phần của vấn đề mà hoàn toàn có thể trở thành một phần quan trọng của giải pháp.” – Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà và Chủ tịch Liên Minh tái chế Bao bì Việt Nam Phạm Phú Ngọc Trai trao Biên bản ghi nhớ hợp tác phối hợp
“Biên bản ghi nhớ này là kết quả của sự hợp tác, chia sẻ mục tiêu, tầm nhìn và trách nhiệm về thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với các thành viên của PRO Việt Nam thông qua trụ cột là xây dựng cơ chế về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất để đảm bảo việc giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái chế chất thải hiệu quả hơn. Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hôm nay lần nữa thể hiện sự cam kết, quyết tâm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong giải quyết vấn đề chất thải rắn và rác thải nhựa, chúng tôi luôn cởi mở, lắng nghe và cầu thị trong hợp tác với các bên liên quan để xây dựng một chính sách bao trùm và công bằng vì môi trường.” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.
Bộ trưởng tin tưởng rằng: “Với cam kết, quyết tâm cao của Bộ Tài nguyên và Môi trường và các thành viên của PRO Việt Nam, chúng ta sẽ vượt qua được các thách thức hiện nay và tạo ra cơ hội mới cho Việt Nam phát triển một nền kinh tế vững mạnh và có trách nhiệm với môi trường và xã hội. Tôi tin tưởng, kỳ vọng sự tiên phong của các thành viên PRO Việt Nam sẽ tạo niềm cảm hứng và thành phong trào kết nối thêm nhiều doanh nghiệp cùng hành động có trách nhiệm với môi trường, với đất nước và cùng nhau hành động phát triển bền vững.”
Ông Phạm Phú Ngọc Trai, Chủ tịch PRO Việt Nam chia sẻ: Thực hiện sứ mệnh “Thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam và hỗ trợ việc tái chế bao bì trở nên dễ tiếp cận và bền vững hơn”, PRO Việt Nam có tham vọng đến năm 2030, các bao bì đồng gói do các thành viên đưa ra tiêu thụ trên thị trường sẽ có khả năng thu gom để tái chế, trong đó, trọng tâm là xây dựng và phát triển hệ thống thu gom bao bì trên cơ sở hợp tác với chính quyền địa phương và các bên liên quan trong ngành để thúc đẩy tái chế với các hoạt động như: Giáo dục, thu gom, tái chế và đặc biệt là hợp tác với các cơ quan Chính phủ trong vai trò Doanh nghiệp Công dân của mình.
Bộ TN&MT và các thành viên Pro Việt Nam bắt tay cam kết hợp tác chặt chẽ để giảm thiểu rác thải nhựa
Theo Biên bản ghi nhớ đã được ký kết, trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường và PRO Việt Nam tập trung thực hiện các nội dung gồm: Thúc đẩy, hỗ trợ các hoạt động giảm thiểu, phân loại chất thải tại nguồn; hỗ trợ, tăng cường năng lực, hiệu quả của hệ thống thu gom, vận chuyển, xử lý và tái chế chất thải; tăng cường trách nhiệm của nhà sản xuất, chủ sở hữu thương hiệu, nhà phân phối, bán lẻ hiện đại và truyền thống và nhà nhập khẩu trong việc quản lý rác thải sau tiêu dùng và tái chế; thúc đẩy hình thành ngành công nghiệp tái chế và hỗ trợ các sản phẩm tái chế, thân thiện môi trường; truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái chế chất thải và nền kinh tế tuần hoàn.
Quản lý chất thải nói chung mà đặc biệt là chất thải nhựa, chất thải từ bao bì sau khi sử dụng là một vấn đề thách thức bởi tính phổ biến và tiện dụng trong đời sống hàng ngày. Đây không phải chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước mà còn là trách nhiệm của doanh nghiệp và cộng đồng. Việc ký kết Biên bản ghi nhớ này thể hiện sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp trong biến thách thức thành cơ hội giúp giải quyết các vấn đề chung của xã hội./.
Theo vea.gov.vn
