Trong Chương trình Hướng dẫn phân loại rác tại nguồn trên đảo Cát Bà (xã Phù Long, Cát Hải) do Viện Địa lý Nhân văn – Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức mới đây, các chuyên gia đã hướng dẫn người dân phân loại rác tại nguồn, tái chế rác một cách đơn giản và dễ làm nhất.
* Từ đồ dùng đến phân bón đều từ… rác
Thời gian gần đây, huyện Cát Hải (Hải Phòng) đã xây dựng một số mô hình hạn chế rác thải, như “Trường học không sử dụng túi ni lông khó phân hủy, không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần”, “Biến rác thành tiền”, “Xã đảo không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần”; “Chợ Cát Bà nói không với túi ni lông khó phân hủy”
Tuy nhiên, TS. Lê Xuân Sinh – Viện Nghiên cứu TN&MT Biển – Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đánh giá, các mô hình phân loại và tái chế rác này chỉ đạt hiệu quả lúc khởi phát, đến khi người dân tự thực hiện vẫn còn gặp nhiều lúng túng và vướng mắc, do thói quen sử dụng túi nilon đã trở thành cố hữu và việc phân loại rác thải hữu cơ, vô cơ và những cách thức tái chế rác chưa được người dân nắm rõ, dẫn đến hiệu quả của các mô hình tuy nhiều nhưng không cao.
Bởi thế người dân cần hiểu rác cũng là tài nguyên để ý thức tái chế trở thành thói quen, lối sống hàng ngày. Vậy làm sao để rác thải trở thành tài nguyên?, TS. Lê Xuân Sinh gợi ý các sản phẩm chất thải từ thực phẩm, bao gồm đồ ăn, rau củ,… được xử lý để làm nguyên liệu tái chế cho việc chăm bón, trồng cây ủ cây,… ; túi nilon để đựng các loại hạt khô, bọc cây trái trồng trong vườn tránh sâu mọt, sử dụng chế tác diều, hay làm nệm thay thế bông gòn,..; chai nhựa, thùng cacton có thể đựng đồ dùng; chậu nhỏ trồng cây…
TS. Lê Xuân Sinh hướng dẫn người dân phân loại rác đúng cách
Còn bà Hồ Thị Hồng Loan – Sở TN&MT tỉnh Kiên Giang hướng dẫn người dân tại xã Phù Long cách để “Xử lý chất thải thực phẩm tại hộ gia đình bằng phương pháp ủ phân hữu cơ và chế phẩm vi sinh” rất đơn giản, biến rác thải thực phẩm thành nguồn dinh dưỡng để trồng cây, nuôi đất tươi tốt,…
Để có thể tái chế rác thải thực phẩm, nhân nuôi chế phẩm sinh học thành các chế phẩm vi sinh, người dân cần chuẩn bị các nguyên liệu cần có như: Men sinh học (giúp quá trình phân huỷ nhanh); đường; trái cây chín (trái cây đã hỏng, không dùng được) và 5 lít nước. Sau đó cho tất cả thành phẩm vào một thùng nhựa, tuỳ theo khối lượng – dung tích, bịt khăn, trùm vải bạt hoặc đóng nắp lại và để ủ men trong thời gian khoảng 2 ngày. Việc ủ men từ rác này, có thể sử dụng trong việc trồng dược liệu, cây trồng sẽ rất nhanh phát triển và đâm chồi.
Người dân có thể dùng men vi sinh trộn cùng bã cà phê sau đó, ủ với chất thải thực phẩm trong 2 ngày và trồng các cây giống mới lên như củ gừng, củ tỏi, củ gừng, ngải cứu và các loại dưc liệu khác,.. Sau một thời gian, cây dược liệu được trồng từ rác đã có thể tự mọc lên thành cây xanh tươi tốt, quay lại phục vụ cho sức khoẻ của chính mỗi chúng ta.
* Hình thành lối sống xanh
TS. Lê Xuân Sinh cho rằng, việc thực hành phân loại, tái chế chất thải rắn, chất thải nhựa, túi nilon sẽ giúp người dân tại huyện đảo Cát Bà xây dựng được phương hướng phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và những cách làm đơn giản, sử dụng các sản phẩm tái chế dài hạn, đặc biệt là chất rắn và chất thải môi trường. Đồng thời, việc phân loại rác tại nguồn sẽ giải quyết rõ ràng vấn đề về phân loại các chất thải hữu cơ, vô cơ, chất thải có thể tái chế, tái s dụng, chất thải nguy hại,…
Các loại rau củ hỏng, rác thải hữu cơ đều có thể dùng trong phân bón chăm sóc cây trồng
Bên cạnh đó, việc hình thành các doanh nghiệp xanh, dự án xanh sẽ hỗ trợ rất nhiều trong tái chế, tái sử dụng tài nguyên rác thải.
Đó là hình thành các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm tiêu dùng thân thiện với môi trường chai, lọ, bao bì,… được làm từ nhựa sinh học hay ống hút làm từ gạo (có thể ăn được, có thể chuyển đổi làm thức ăn cho gia cầm,…). Đối với những sản phẩm không thể tái chế như túi nilon đen, chai thuỷ tinh, bao bì nhựa hay các sản phẩm làm từ nhựa, cách tối ưu nhất để tái chế, phân loại những rác thải khó phân huỷ, bảo vệ môi trường là nên tập hợp lại một nơi tại nhà văn hoá xã, với số lượng lớn, nhà máy rác thải sẽ đến thu gom các rác thải khó phân huỷ đi và xử lý với các máy móc chuyên dụng.
“Việc sử dụng các sản phẩm tái chế sẽ giúp thúc đẩy thói quen tiêu dùng từ cộng đồng, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn của đất nước, cũng như phát triển, đảm bảo kinh tế của chính mỗi người… ” – TS. Lê Xuân Sinh nhấn mạnh.
Trích nguồn monre.gov.vn
