Động vật hoang dã mang lại sự cân bằng và ổn định cho các quá trình của tự nhiên. Bảo tồn động vật hoang dã là hoạt động bảo vệ các loài động thực vật và môi trường sống của chúng. Ngày 3/3 là Ngày Động vật Hoang dã Thế giới, là ngày để kỷ niệm tất cả các loài động vật và thực vật hoang dã trên thế giới và sự đóng góp của chúng đối với cuộc sống của chúng ta và sức khỏe của hành tinh.
Theo các chuyên gia, Việt Nam cần phải làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn nạn buôn bán động vật hoang dã, một mối đe dọa lớn đối với sự suy giảm đa dạng sinh học.
Việt Nam được xếp thứ 16 trong số các quốc gia đa dạng sinh học nhất trên trái đất, và là một trong 10 trung tâm đa dạng sinh học phong phú nhất thế giới với nhiều kiểu hệ sinh thái và nguồn gen khác nhau.
Theo báo cáo của Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF), với sự trải rộng về vĩ độ, khí hậu Việt Nam đa dạng từ nhiệt đới ẩm ở vùng đất thấp phía Nam đến ôn đới ở vùng cao nguyên phía Bắc. Vì vậy, Việt Nam được hưởng sự đa dạng về môi trường tự nhiên và mức độ đa dạng sinh học cao trong các khu rừng, đường thủy và vùng biển.
Việt Nam có hệ động vật vô cùng phong phú: 276 loài động vật có vú, 828 loài chim, 180 loài bò sát, 80 loài lưỡng cư, 472 loài cá nước ngọt và hàng nghìn loài động vật không xương sống đã được xác định. Đây là nơi sinh sống của khoảng 12.000 loài thực vật. Trong đó, khoảng 50% là loài đặc hữu (riêng quần thể khu vực miền Bắc Việt Nam chiếm khoảng 33%).
Nhiều loài đặc hữu có ý nghĩa khoa học và kinh tế lớn. Việt Nam được xác định có 34 loài chim bị đe dọa toàn cầu, 10 loài đặc hữu sống trong rừng có phạm vi hạn chế, 60 loài cá và 4 loài linh trưởng cũng là loài đặc hữu của riêng Việt Nam.
Hổ hoang dã đã bị tuyệt chủng ở Việt Nam
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, đa dạng sinh học ở Việt Nam đang bị suy giảm nghiêm trọng. Nguyên nhân dẫn đến suy giảm là do dân số tăng nhanh, ô nhiễm, phá rừng, khai thác tài nguyên biển quá mức và áp dụng rộng rãi các loài mới mà không được kiểm tra kỹ lưỡng. Điều đó đã dẫn đến việc 28% loài có vú, 10% loài chim, 21% loài bò sát và lưỡng cư đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Sự gia tăng của nạn buôn bán và tiêu thụ động vật hoang dã đã đẩy nhiều loài quý hiếm đến bờ vực tuyệt chủng. Việc tiêu thụ bất hợp pháp động vật hoang dã không chỉ tàn sát các quần thể động vật hoang dã mà còn phá hủy các hệ sinh thái.
Theo ông Đỗ Quang Tùng, Giám đốc Dự án Bảo tồn Động vật hoang dã nguy cấp, hiện nay khung pháp lý quản lý, kiểm soát hoạt động khai thác, gây nuôi, chế biến, kinh doanh động vật hoang dã đã đầy đủ, đồng bộ và phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Luật Lâm nghiệp năm 2017 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đã quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm, bao gồm săn, bắt, nuôi, nhốt, giết, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán động vật hoang dã, thu thập mẫu vật các loài thực vật rừng, động vật rừng… Chế tài xử lý vi phạm cũng đủ nghiêm khắc để răn đe các hành vi vi phạm.
Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, được coi là bộ luật tiến bộ nhất xử lý tội phạm về động thực vật hoang dã. Luật giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt và loại bỏ án tử hình đối với một số loại tội phạm, nhưng áp dụng các hình phạt nặng hơn đối với tội phạm động thực vật hoang dã.
Bên cạnh đó, công tác phổ biến pháp luật, công tác phối hợp liên ngành giữa các bộ, ngành, địa phương trong thực thi pháp luật, kiểm tra, kiểm soát, ngăn ngừa và xử lý vi phạm được thực hiện đồng bộ, thường xuyên hơn.
Ông Tùng cho biết thêm, nhiều trường hợp vi phạm bị phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Nhận thức của người dân được nâng cao và dần thay đổi, nhu cầu sử dụng động vật hoang dã, sản phẩm từ động vật hoang dã làm thực phẩm, dược phẩm, trang sức đã giảm.
Theo Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên Việt Nam, năm 2022, trung tâm đã thu giữ hoặc tiếp nhận, vận chuyển tổng số 2.101 cá thể động vật hoang dã còn sống gồm 97 cá thể khỉ, 22 cá thể gấu (gấu đen châu Á), 12 cá thể hổ và 295 cá thể đồi mồi và ba ba.
Cũng trong năm này, nhờ sự can thiệp của các cơ quan chức năng và sự phối hợp của các nhà cung cấp mạng xã hội, 1.247 quảng cáo trực tuyến về động vật hoang dã đã gỡ bỏ thành công; đã ngừng hoạt động tổng cộng 92 trang, nhóm mua bán ĐVHD với 243.336 thành viên.
Trích nguồn: https://tainguyenvamoitruong.vn/
