Ngành dệt may và da giày có đóng góp lớn cho phát triển kinh tế – xã hội, doanh thu xuất khẩu 71 tỷ USD vào năm 2022, thu hút khoảng 4 triệu nhân công. Tuy nhiên, ngành dệt may và da giày cũng là ngành gây ô nhiễm môi trường lớn thứ hai trên thế giới về ô nhiễm nước, phát sinh chất thải, phát thải khí nhà kính và đứng trước nhiều thách thức để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
* Dệt may và da giày – ngành gây ô nhiễm môi trường lớn thứ hai trên thế giới
Theo Báo cáo tại Diễn đàn Khu công nghiệp “Thúc đẩy phát triển bền vững các khu công nghiệp dệt may và da giày – Thách thức và cơ hội” được tổ chức ngày 7/12, ngành dệt may, da giày đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam.
Hai ngành này đã góp phần dịch chuyển cơ cấu kinh tế và lao động nông nghiệp, nông thôn sang công nghiệp; giải quyết việc làm, tận dụng lợi thế lao động. Đây cũng là những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, là một trong những ngành có kim ngạch xuất khẩu và tốc độ tăng trưởng cao, giữ vai trò quan trọng đối với sự tăng trưởng của nền kinh tế; đóng góp cho chuỗi giá trị toàn cầu. Thống kê cho thấy, năm 2022, quy mô xuất khẩu của ngành da giày và dệt may Việt Nam lần lượt đứng thứ 2 và thứ 3 thế giới.
Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các khu công nghiệp nếu không có phương án quản lý hiệu quả có thể làm tăng mức độ tác động đến môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nước, khí thải, chất thải và phát thải khí nhà kính, ảnh hưởng đến phát triển bền vững các khu công nghiệp ở Việt Nam. Và, ngành dệt may và da giày là ngành gây ô nhiễm môi trường lớn thứ hai trên thế giới. Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS), ngành dệt may của Việt Nam phát thải khoảng 5 triệu tấn CO2 mỗi năm. Các quy trình xử lý ướt hàng dệt may (sợi, vải và hàng may) sử dụng rất nhiều tài nguyên nước cho các khâu giặt, giũ, tiền xử lý, nhuộm và hoàn tất sau xử lý.
* Xu thế “xanh hóa”
Hiện nay, “xanh hóa” ngành dệt may, da giày là xu thế toàn cầu, không chỉ riêng tại Việt Nam. Yếu tố “xanh” không còn là lựa chọn mà đang dần được luật hóa tại các thị trường xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam…. Trước mắt, Liên Minh Châu Âu (EU) đã đưa ra quy định liên quan đến chương trình dệt may tuần hoàn và bền vững, ràng buộc trách nhiệm nhà sản xuất đối với các sản phẩm dệt may (EPR), được áp dụng từ năm 2025.
Đứng trước những thách thức này, ngành dệt may và da giầy buộc phải đưa ra những định hướng và hành động rõ ràng để phát triển bền vững, vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường.
Theo ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch VITAS cho biết, các doanh nghiệp dệt may đang đẩy mạnh đầu tư, có những hành động thiết thực cho một tương lai “xanh”. Trong tầm nhìn đến 2050, “số hoá” và “xanh hoá” là xu thế tất yếu của ngành dệt may. VITAS xác định “xanh hóa” là tất yếu đòi hỏi sự xuyên suốt được phát động cũng như khuyến cáo các doanh nghiệp trong những năm vừa qua. Hiện nhiều doanh nghiệp dệt may đã đầu tư vào hạ tầng, môi trường và năng lượng tái tạo, năng lượng mặt trời, áp mái…
Ông Huỳnh Tiến Dũng, Giám đốc quốc gia IDH Việt Nam
Trong khi đó, ông Huỳnh Tiến Dũng, Giám đốc quốc gia Tổ chức Sáng kiến Thương mại Bền vững (IDH) Việt Nam cho biết, từ năm 2020 đến nay, được sự ủng hộ và đồng hành từ các nhãn hàng, đã có hơn 45 nhà máy và 6 khu công nghiệp tham gia các dự án tiết kiệm nước, tiết kiệm năng lượng, và quản lý hóa chất. Bên cạnh đó, IDH tổ chức các sự kiện trao đổi kinh nghiệm giữa các nhà máy, các nhãn hàng, tạo động lực cho các nhà máy mới quan tâm và tham gia chương trình.
Đối với ngành dệt may, da giày, IDH đã kết hợp với các bên để xây dựng và triển khai các sáng kiến, bước đầu mang lại những kết quả tích cực và có hiệu quả, tập trung vào việc củng cố chuỗi giá trị và nâng cao năng lực của ngành hàng. Để đạt được điều này, IDH đã thúc đẩy việc thành lập các liên minh đối tác có trách nhiệm trong chuỗi giá trị toàn cầu với tầm nhìn và chương trình hành động chung cho thương mại bền vững.
Toàn cảnh diễn đàn
Cũng tại diễn đàn, các đại biểu từ các nhãn hàng, Ban Quản lý các Khu công nghiệp, các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp… đã chia sẻ và đề xuất các giải pháp cho các khó khăn thách thức cho các Khu công nghiệp và nhà máy dệt may, da giầy.
Nguồn: monre.gov.vn
